İsim Arapça'dan Türkçe'ye geçmiş bir sözcüktür. Türkçesi addır.
İsimler, canlı-cansız, somut-soyut varlık veya olayların hepsini ayrı ayrı karşılayan kelimelerdir. Bir başka deyişle, bir olgu veya kavramdan farklı olan her bir olgu veya kavramın o olgu veya kavramdan ayrı olarak tanımlamaya yarayan bir ismi vardır. Ahmet, uçak, sayı, Rudolf, kırmızı, saat, akrostiş, fare sözcükleri birer isimdir.Dil bilgisinde bazen isim sözcüğü fiil ve edat olmayan sözcükleri tanımlamak için de kullanılır; sıfat, zarf, zamir gibi gruplar bu sınıflamada isim soylu sözcük olarak kabul edilir.
"silgi" sözcüğü, bu varlığa karşılık gelen bir isimdirTürkçede isimler genel olarak kabul edilen dört farklı şekilde sınıflandırılırlar: Varlıkların Oluşlarına Göre, Varlıklara Verilişlerine Göre, Varlıkların Yapılarına Göre, Varlıkların Sayılarına Göre.
Varlıkların oluşlarına göre isimler [değiştir]Varlıkların oluşlarına göre isimler iki ayrı ana grupta incelenirler; bunlar soyut ve somut isimdir.
Soyut isim [değiştir]Soyut isimler veya mana isimleri klasik tanımla beş duyu organlarıyla algılanamayan, zihinsel veya somut olarak ispatı mümkün olmayan kavramları karşılayan isimlerdir. Sevgi, saygı, Allah, inanç, korku, yiğitlik, aşk gibi.
Somut isim [değiştir]Somut İsimler veya madde isimleri beş duyu organları ile algılanabilen, somut olarak varlığının ispatı yapılabilecek kavram ve olguları tanımlayan isimlerdir.
Makas, kâğıt, ip, kalem,bulut,rüzgar,insan gibi. Kimi kaynaklarda eylemlerin isimleri (gülmek ağlamak v.b.) bu sınıfa alınırken, bazı kaynaklarda ise bu isimler "İş ve hareket isimleri" adı altında ayrı bir grupta incelenmektedir.
Varlıkları verilişlerine göre isimler [değiştir]Varlıkları verilişlerine göre isimler iki farklı grupta incelenirler; bunlar özel ve cins isimlerdir.
Özel İsim [değiştir]Özel İsimler birebir aynısı veya tam bir benzeri olmayan varlıkları veya kavramları karşılayan isimlerdir. Örneğin aslan, şahin, deniz kelimeleri bilinen genel varlıkları karşıladıkları hâlde, kişi ismi olan Aslan,Şahin,Deniz kelimeleri bu isimli tek bir kişi için kullanıldıklarından genel anlamlarından sıyrılıp özel isim olurlar.Özel isimlerin görevleri;
İnsan ve diğer canlıların ayırt edici tanımlarını karşılar; Ahmet, Mustafa, Ülkü, Karabaş, Sarıkız gibi.
İnsan topluluklarının tanımlarını karşılar; Türk, Acem, Kayı, Kazak, Avşar gibi.
Ülke ve Şehirlerin ayırt edici tanımlarını karşılar; Ankara, Lüksemburg, Vietnam, Washington, İstanbul gibi.
Bir yere ait yerşekillerini karşılar; Uludağ, Erciyes Dağı, Kızılırmak, Hazar Denizi, Ege Denizi v.b.
Basılı bir yayına ait tanımları karşılar; Newsweek, Bilim ve Teknik, Le Monde v.b.
Resmi ve özel kurum ve kuruluş tanımlarını karşılar; Sabancı Holding, Tema Vakfı, Mehmetçik Vakfı v.b.
Özel isimlerin ilk harfi daima büyük yazılır.
Cins isim [değiştir]Cins isimler, aynı cinsten olan varlık,kavram veya olguların birini, bir bölümünü veya tamamını karşılayan isimlerdir. Odun, ağaç, açy, kereste, masa, saat gibi. Cins isimler özel isimlerin aksine; çoğu kişinin aklında aynı görüntüyü (imaj) canlandırır; Örneğin Ali ismi Ali adında birini tanımayan bir kişi için anlam ifade etmezken, koyun ifadesi çoğu kişinin zihninde aynı varlığa karşılık gelir. Bu anlamda cins isimler daha genel bir anlma belirtirler. Cins isimlerin görevleri;
Canlıların genel tanımlarını karşılar; İnsan, kuş, sürüngen, amip, v.b.
Eşyaların tanımlarını karşılar; Masa, sandalye v.b.
Mekan ve yön tanımlarını karşılar; Oda, sınıf, kuzey, odunluk, sol v.b.
Sayıların tanımlarını karşılar; On, yedi, otuz v.b.
Akrabalık adı olur; Teyze, nine, amca gibi
Mana isimlerinin hepsi bu kapsama girer; saygı, ihtiras, cesaret v.b.vb
Yapılarına göre isimler [değiştir]Yapılarına göre isimler üç ayrı grupta incelenir; Basit İsim, Türemiş İsim, Birleşik İsim
Basit isim [değiştir]Yapı olarak kök hâlinde bulunan isimlere Basit İsim denir. Un, sıra, kına, ağaç, saat gibi.
